Rượu vang đắt tiền có xứng đáng không?

Chúng ta đã từng nói đến việc nên chọn rượu đắt tiền hay rẻ tiền, nhưng chúng tôi đã tìm thấy một số thông tin mà bạn sẽ thấy hiếu kỳ, nhất là khi bạn muốn tìm một chai vang ngon với mức giá tốt. Bài viết này cung cấp một nguyên lý dựa trên các kết luận từ một nghiên cứu mang tính đột phá về rượu vang (Goldstein, 2008).

Rượu vang đắt tiền có xứng đáng không?

Bên cạnh ý kiến cá nhân chủ quan thì hầu hết người ta đồng ý rằng chai rượu có giá 20 đô có vị ngon hơn một chai có giá 10 đô. Nhưng khi giá tiền tăng, có một vài điều khác lạ nảy sinh như:

Rượu vang đắt tiền được nhiều người sành vang thưởng thức hơn.
Rượu vang đắt tiền ít được người không sành vang thưởng thức hơn.

“Trong một cuộc thử rượu vang gồm hơn 6000 lần nếm mà người nếm bị che mắt, người ta thấy rằng mối tương quan giữa giá tiền và đánh giá chung về rượu là nhỏ và không liên quan, điều này cho thấy rằng các cá nhân bình thường (chưa trải qua đào tạo về rượu vang) thì thưởng thức vang đắt tiền khá ít. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy mối tương quan đáng kể giữa giá tiền và lựa chọn thưởng thức vang ở những người từng được huấn luyện về rượu vang”

(Theo Robin Goldstein, bài nghiên cứu “Có phải rượu vang đắt tiền hơn thì uống ngon hơn?”)

Tại sao điều này xảy ra?

Tại sao rượu vang đắt tiền không ngon đối với người không sành vang? Nếu điều này đúng, có phải tốt hơn hết chúng ta cứ tiếp tục bỏ qua các sắc thái khác nhau của hương vị và loại vang? Trong trường hợp này, không biết thì hạnh phúc, bởi vì chúng ta có một nguyên tắc đằng sau giải thích lý do nghiên cứu này lại đưa ra các kết quả trái ngược nhau:

“Hầu hết rượu giá rẻ/sản xuất quy mô lớn đều có vị ngọt”

Chúng tôi tin rằng vị ngọt dùng để tăng hương vị ở những loại rượu giá mềm (mà hoàn toàn không có trong nhiều loại rượu chất lượng tốt) là lý do tại sao rượu giá rẻ có xu hướng bị đánh giá ngang với rượu chất lượng tốt.

Vị ngọt (residual sugar - RS) là gì?

(Ảnh: 12 gr/lít là khoảng nửa thìa cà phê đường cho mỗi khẩu phần 5 oz (150 ml). Ở mức cao, 57 gr/lít là khoảng 2 muỗng cà phê đường cho mỗi khẩu phần. Xem Biểu đồ độ ngọt)

Đường ở trong rượu còn được gọi là vị ngọt (residual sugar - RS). Đường này không phải là xi-rô bắp ngô hay đường cát thông thường, mà đường có trong nước nho làm rượu, bao gồm đường fructose và glucose. Trong quá trình sản xuất rượu vang, men rượu chuyển hóa đường thành cồn tạo thành rượu vang không ngọt (dry wine). Tuy nhiên, trong vài trường hợp không phải tất cả đường được hoàn toàn lên men nên để lại một số vị ngọt còn sót lại

Tại sao vị ngọt thường có mặt trong những loại rượu giá rẻ?

Vị ngọt có trong tất cả loại rượu từ rẻ đến đắt, nhưng thường được dùng phổ biến như một phương pháp để cải thiện hương vị của rượu làm ra từ nho chất lượng thấp hơn. Các loại rượu đắt tiền hơn không cần dùng kỹ thuật này bởi vì chất lượng nho cao hơn tạo ra độ đậm trong hương vị mà không cần vị ngọt

Điều mà bạn có thể chưa biết về sự cảm nhận hương vị vang của chúng ta là hầu hết ta nhận định chất lượng đồng nghĩa với ‘độ đậm’ (body) chứa trong rượu. Vì độ đậm trong rượu vang có thể tạo ra bằng vị ngọt (mà không hề dễ dàng nếm ra được), đây hẳn là lý do rượu giá rẻ có vẻ ngon bằng, nếu không nói là tốt hơn một chút so với các loại rượu đắt tiền trong nghiên cứu.

Mẹo: Vị ngọt không nhất thiết là điều dở tệ, sự thực là, một vài loại rượu chất lượng vẫn có vị ngọt.

(Ảnh: Mollydooker “The Boxer” thường có khoảng 2.6 gr/lít)

Cách nếm ra được vị ngọt trong rượu.

Hãy mua một chai rượu vang đỏ có một chút vị ngọt và nếm thử nó bằng miệng sạch. Bạn sẽ để ý thấy rằng:

Ở vị đầu tiên bạn sẽ cảm nhận vị ngọt ngay đầu lưỡi. Cảm nhận này chỉ thoáng qua một chút và tan biến dần nếu để ý kỹ.
Ở dư vị, bạn sẽ nhận ra cảm giác vị dầu còn sót lại tại giữa lưỡi (tương tự cảm nhận của miệng bạn sau khi uống soda)
Bạn sẽ thấy vang đỏ có hương vị chủ yếu là trái cây
Nếu vang được ủ trong thùng gỗ sồi lâu năm, bạn sẽ cảm thấy một vị ngọt như mùi khói gợi nhớ mùi khói thuốc lá ngọt ở hậu vị

Rốt cục thì rượu đắt tiền có đáng để thưởng thức?

Thế thì những loại rượu đắt tiền tốn kém hơn và chúng ta đang chi trả cho điều gì trong chai rượu? À được thôi, chúng ta thử làm một bảng so sánh nhỏ để hình dung cái giá mà ta chi trả khi mua rượu rẻ tiền và rượu đắt tiền.

Rượu giá rẻ

Không thể sản xuất số lượng ít.
Ítt hoặc không có thời gian ủ trong trong thùng gỗ sồi.
Nho được thu hoạch bằng máy.
Xuất xứ từ một khu vực chung chung (ví dụ: “California”)
Nho làm rượu pha trộn nhiều loại.
Thường chứa vị ngọt để thêm độ đậm.

Rượu đắt tiền

Có thể sản xuất số lượng nhỏ.
có thời gian ngâm ủ trong thùng gỗ sồi Pháp.
Thu hoạch thủ công.
Xuất xứ từ một vùng cụ thể (ví dụ: “Thung lũng Napa”).
Được làm bằng một loại nho nhất định thuộc giống cao cấp.
Ít hoặc không có vị ngọt

Khi nói đến việc nhận định giá trị của rượu vang, chúng ta có thể thấy rằng ta càng chi ít tiền thì chất lượng nho cũng thấp dần. Và trong khi có nhiều loại vang ngon giá phải chăng thì chúng phải được sản xuất số lượng lớn mới có lợi nhuận. Sản xuất hàng loạt, có nhiều yếu tố thay đổi trong quá trình làm rượu vang để đảm bảo hương vị của vang nhất quán. Thêm vào đó, có những vùng nhất định nơi mà giá nho (ví dụ như Thung lũng Napa) ở một mức mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng thua lỗ nếu đưa ra mức giá bán thấp hơn tầm giá cao.

Vì thế, lần tới khi bạn chọn một chai rượu vang, hãy cân nhắc những gì đi kèm chứa trong nó.

----------------------------

Tác giả: Madeline Puckette, người từng đoạt giải James Beard và giải "Wine Communicator of the Year". Bà là đồng sáng lập Wine Folly.

Bài viết gốc của Winefolly, Việt hoá bởi KhoRuouVang.vn