Hương vị của rượu vang bộc lộ lần lượt khi lưỡi bạn phát hiện ra chúng và não ghi nhận chúng. Chúng tôi khuyên bạn nên làm theo trình tự tự nhiên mà chúng tôi mô tả trong các phần tiếp theo, khi bạn cố gắng diễn đạt từ ngữ cho những gì bạn đang nếm.
Vị ngọt trong rượu (Sweetness)
Ngay khi đưa rượu vào miệng, bạn thường có thể nhận thấy vị ngọt(sweet) hoặc không ngọt (dry). Trong ngôn ngữ của rượu vang (Winespeak) thì từ dry đối lập với ngọt. Phân loại rượu vang bạn đang nếm thành dry(không ngọt), off-dry(hơi ngọt) hoặc sweet(ngọt).
Mẹo: Đó là vị ngọt hay vị trái cây? Những người mới bắt đầu nếm thử rượu đôi khi mô tả rượu vang là ngọt vì họ nhầm lẫn giữa vị trái cây với vị ngọt. Đây là sự khác biệt:
Rượu vang có hương vị trái cây khi nó có hương thơm và hương vị riêng biệt của trái cây. Bạn ngửi thấy mùi trái cây bằng mũi của bạn. Trong miệng, bạn “ngửi thấy” nó qua đường sau mũi.
Mặt khác, vị ngọt là một ấn tượng xúc giác trên lưỡi của bạn. Khi nghi ngờ, hãy thử bịt mũi khi bạn nếm rượu; nếu rượu thực sự ngọt, bạn sẽ có thể thưởng thức vị ngọt mặc dù thực tế là bạn không thể ngửi thấy mùi trái cây.
Tính axit của rượu (Acidty)
Tất cả rượu vang đều chứa axit (chủ yếu là axit tartaric, tồn tại trong nho), nhưng một số loại rượu vang có tính axit cao hơn những loại rượu khác. Tính axit là một yếu tố tạo vị chính trong rượu vang trắng hơn là rượu vang đỏ. Đối với rượu vang trắng, độ chua là yếu tố cốt lõi tạo nên hương vị của rượu vang (nó mang lại độ chắc, firmness, cho rượu trong miệng của bạn). Rượu vang trắng có lượng axit cao sẽ có cảm giác giòn (crisp) và những loại không có đủ axit sẽ cảm thấy nhão (flabby).
Bạn thường cảm nhận được độ chua ở giữa miệng - nơi mà người thưởng thức rượu gọi là giữa vòm miệng. Lượng nước bọt bạn tiết ra sau khi nếm rượu vang có thể là một gợi ý cho thấy mức độ axit của nó, bởi vì nồng độ axit cao kích thích sản xuất nước bọt.
Độ mềm(Softness) và độ chắc(firmness) thực sự là những ấn tượng về kết cấu (texture) mà một loại rượu mang lại cho bạn khi bạn thưởng thức nó. Giống như miệng của bạn cảm thấy nhiệt độ trong chất lỏng, nó cũng cảm thấy kết cấu. Một số loại rượu vang thực sự có cảm giác mềm và mịn khi chúng di chuyển qua miệng của bạn, trong khi một số loại rượu khác có cảm giác cứng, hoặc thô. Trong rượu vang trắng, axit thường phản ánh về độ cứng hoặc độ rắn (hoặc độ giòn); trong rượu vang đỏ, tanin là thành phần đó. Mức độ thấp của một trong hai chất có thể làm cho rượu có cảm giác mềm dễ chịu, hoặc quá mềm, tùy thuộc vào loại rượu và sở thích khẩu vị của bạn.
Đường chưa lên men cũng góp phần tạo ấn tượng về độ mềm và cồn cũng vậy. Nhưng độ cồn rất cao, khá phổ biến trong các loại rượu ngày nay, có thể làm cho rượu có độ cứng cao. Ban đầu, chỉ cần nhận thấy kết cấu của rượu là đủ mà không cần tìm ra yếu tố nào đang tạo ra cảm giác đó.
Tannin trong rượu vang
Tannin là một chất tồn tại tự nhiên trong vỏ, hạt và thân của nho. Bởi vì rượu vang đỏ được lên men bằng vỏ và hạt nho, và vì các giống nho đỏ nói chung có lượng tannin cao hơn các giống trắng, nên mức độ tannin trong rượu vang đỏ cao hơn nhiều so với rượu vang trắng. Rượu vang để lâu năm trong thùng gỗ sồi mới cũng có thể đóng góp tanin vào rượu vang, cả rượu vang đỏ và rượu vang trắng.
Bạn đã bao giờ nhấp một ngụm rượu vang đỏ và nhanh chóng trải qua cảm giác khô miệng, như thể có thứ gì đó thấm hết nước bọt của bạn? Đó là tanin.
Nói khái quát một chút, tanin đối với một loại rượu vang đỏ, tính axit đối với rượu vang trắng, là một chất nền. Chỉ riêng tannin có thể có vị đắng, nhưng một số loại tannin trong rượu vang ít đắng hơn những loại khác. Ngoài ra, các yếu tố khác của rượu vang, chẳng hạn như vị ngọt, có thể che giấu cảm nhận về vị đắng. Bạn cảm nhận được tannin, vị đắng hoặc độ rắn chắc hoặc kết cấu phong phú, chủ yếu ở phía sau miệng, bên trong má và trên nướu răng của bạn. Tùy thuộc vào số lượng và tính chất của tannin, bạn có thể mô tả rượu vang đỏ là chất làm se(astringent), chắc (firm) hoặc mềm(soft).
Mẹo: Nó là axit hay tanin? Rượu vang đỏ có axit cũng như tanin, và việc phân biệt giữa hai loại này khi bạn nếm rượu có thể là một thách thức thực sự. Khi bạn không chắc mình đang cảm nhận chủ yếu là tanin hay axit, hãy chú ý đến cảm giác của miệng sau khi bạn nuốt rượu. Axit làm cho bạn tiết nước bọt (nước bọt có tính kiềm, và nó chảy ra để trung hòa axit). Tannin làm khô miệng bạn.
Độ đậm (body) của một loại rượu vang
Độ đậm của một loại rượu là ấn tượng bạn nhận được từ toàn bộ rượu - không phải là một hương vị cơ bản ghi lại trên lưỡi của bạn. Đó là ấn tượng về trọng lượng và kích thước của rượu trong miệng bạn, điều này thường được cho là chủ yếu do cồn của một loại rượu. Chúng tôi nói ấn tượng bởi vì rõ ràng, một ounce rượu vang sẽ chiếm chính xác cùng một không gian trong miệng của bạn và nặng bằng một ounce của bất kỳ loại rượu vang nào khác. Nhưng một số loại rượu có vẻ đầy hơn, to hơn hoặc nặng hơn trong miệng so với những loại rượu khác.
Hãy nghĩ về độ đầy và độ nặng của rượu khi bạn nếm thử. Hãy tưởng tượng rằng lưỡi của bạn là một cái cân nhỏ và đánh giá xem rượu nặng bao nhiêu. Người ta phân loại độ đậm của rượu vang là nhẹ(light-bodied), nồng độ trung bình(medium-bodied) hoặc nồng độ cao(full-bodied).
Kích thước hương vị (flavor dimension)
Rượu vang có hương vị (vâng, chúng tôi muốn nói đến hương thơm miệng ), nhưng rượu vang không có hương vị cụ thể. Mặc dù bạn có thể thích thú với gợi ý về sô cô la trong một loại rượu vang đỏ mà bạn đang nếm thử, nhưng bạn sẽ không muốn đến một cửa hàng rượu và yêu cầu một loại rượu sô cô la, trừ khi bạn không bận tâm đến việc mọi người đưa tay che miệng và cố gắng không cười bạn.
Mẹo: Thay vào đó, bạn nên tham khảo các nhóm hương vị trong rượu:
Rượu vang trái cây: Những loại khiến bạn liên tưởng đến tất cả các loại trái cây khi bạn ngửi hoặc nếm chúng.
Rượu vang đất: Những hương vị này khiến bạn liên tưởng đến khoáng chất và đá, đến đi bộ trong rừng, lá khô...
Rượu cay: Chẳng hạn như quế, đinh hương, tiêu đen hoặc gia vị Ấn Độ.
Rượu thảo mộc: Bạc hà, cỏ, cỏ khô, hương thảo...
Có rất nhiều hương vị tồn tại trong các loại rượu vang mà chúng ta có thể tiếp tục sử dụng Và chúng ta vẫn thường làm thế! Nhân tiện, các hương vị giống như sô cô la sẽ thuộc họ các loại hạt hoặc nhân, cùng với hương vị của cà phê và hạt của nó.
Nếu bạn thích một loại rượu và muốn thử một loại rượu tương tự nhưng khác (và nó sẽ luôn khác, chúng tôi đảm bảo với bạn), một phương pháp là quyết định những nhóm hương vị trong rượu vang bạn thích và đề cập điều đó với người bán rượu để mua chai tiếp theo.
Một khía cạnh khác của hương vị rất quan trọng cần xem xét là cường độ(intensity) hương vị của rượu, rượu có bao nhiêu hương vị, bất kể hương vị đó là gì. Một số loại rượu có hương vị của bánh mỳ phô mai ớt, trong khi những loại khác có hương vị tinh tế như mùi miếng cá phi lê. Cường độ hương vị là một yếu tố chính trong việc kết hợp rượu vang với thức ăn và nó cũng là một vấn đề trong việc xác định mức độ hấp dẫn của một loại rượu vang đối với bạn.
-------------------
Bài viết này được trích từ cuốn sách “Rượu vang cho người mới bắt đầu” (Wine For Dummies) của hai tác giả, Ed McCarthy và Mary Ewing-Mulligan.
Về các tác giả
Ed McCarthy là tác giả viết về rượu vang, nhà giáo dục về rượu vang được chứng nhận và chuyên gia tư vấn rượu vang. McCarthy được coi là nhà cấp phép Champagne hàng đầu ở Hoa Kỳ. Ông là Biên tập viên của Beverage Media ở New York, Mỹ.
Mary Ewing-Mulligan là người phụ nữ đầu tiên ở Mỹ trở thành Master of Wine, và hiện là một trong 50 Master of Wine ở Mỹ và 498 Master of Wine trên toàn thế giới (2022).
Dịch tiếng Việt: Cấn Đình Việt, KhoRuouVang.vn
Link bài viết gốc tại đây
Viết bình luận